Het doel van onze stichting is het versterken van het beekdal van het Koningsdiep | de Boarn. Het gaat daarbij om de verbetering van de economische vitaliteit, de landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteit én de kwaliteit van het gebied als woon en leefomgeving. Wij doen dit door het initiëren en realiseren van een breed scala aan projecten voor én met de bewoners in de streek.
De ene keer is dat een project dat zich richt op mensen met een interesse voor natuur, archeologie, bouwhistorie en landschapshistorie, zoals de Landschapsinventarisatie die we van 2016-2018 samen met bewoners (lokale deskundigen) en de RUG - Kenniscentrum Landschap hebben uitgevoerd. Doel van de inventarisatie was om beleidsmakers én bewoners te laten zien waar de sterke punten en de ontwikkelingskansen van het beekdal liggen, op het gebied van natuur en cultuurhistorie.
De andere keer is het een project dat zich richt op een bepaald gebied, zoals het project Aldeboarn / De Deelen, dat we vanaf eind 2016 samen met de boeren van Gebiedscoöperatie It Lege Midden trekken. Anno 2021 maken we een Ontwikkelingsperspectief voor Aldeboarn / De Deelen, samen met de overheden - Rijk, provincie, Wetterskip en gemeentes – maar vooral ook met de boeren en de burgers. De inzet is drieledig. Het realiseren van 1. actuele maatschappelijke opgaven; 2. een duurzaam toekomstperspectief voor de boeren en het gebied als zodanig; 3. de randvoorwaarden die nodig zijn voor het welslagen van deze complexe transitieopgave.
Weer een andere keer haken we aan bij een klein lokaal initiatief, zoals dat in 2017 werd geïnitieerd door De Vlinderstichting, Kening fan é Greide en It Lege Midden. Die nodigden de Akkrumers uit om een plan te bedenken waardoor de biodiversiteit in Akkrum en omgeving zou toenemen. De twee beste plannen werden, ter uitvoering van het plan, beloond met € 1.000,-. Onze stichting was medebedenker van een van die winnende plannen. Een Warm Welkom vond plaats op 27 mei 2017 op de Reuzedei - de duurzaamheidsdag - in Akkrum.
Het project De Tocht richtte zich op bewoners die zich bezighouden met theater en muziek, met kunst en cultuur, poëzie en (streek)verhalen. De Tocht - georganiseerd in het kader van Leeuwarden-Fryslân 2018 – bestond uit drie elementen: een theatrale busreis, een Route App en het boekje De Tocht door de Tijd. Dankzij de tomeloze inzet van bewoners uit Bakkeveen, Beetsterzwaag, Nij Beets, Aldeboarn, Akkrum en Jirnsum werd het stroomdal van het Koningsdiep | de Boarn voor het eerst als eenheid gepresenteerd, en wel op heel bijzondere wijze: als een aaneenschakeling van verhalen en gebeurtenissen uit een ver en nabij verleden.
Want dat is een ander doel van onze stichting. Naast de vitaliteit en kwaliteit (reputatie) van de streek willen we bouwen aan de identiteit ervan. Door de rationalisering en schaalvergroting van de laatste decennia, zijn oude culturele en landschappelijke entiteiten – zoals het stroomdal van de Boarn – bijna onherkenbaar veranderd. Organisch gegroeide verbanden tussen menselijke bedrijvigheid, landschap en cultuur zijn verloren gegaan en daarmee ook de bijna vanzelfsprekende verbondenheid van de bewoners met hun eigen streek. In deze tijd van globalisering merken we dat we daarmee iets wezenlijks verloren zijn. Ergens geworteld zijn en je thuis voelen, blijkt voor veel mensen een behoefte.
Onze projecten zijn ook een gezamenlijke zoektocht naar de (nieuwe) identiteit van de streek. Het is niet de bedoeling om nostalgisch terug te grijpen naar het verleden. In tegendeel, we willen werken aan ontwikkeling, maar wel vanuit kennis van het verleden en de kenmerkende eigenschappen van de streek. We willen bewoners ook het gevoel geven: met elkaar kunnen we, als we onze schouders eronder zetten, iets bereiken voor onze eigen woon en leefomgeving, voor onze streek. En door samen, via projecten aan onze toekomst te bouwen, hopen we steeds meer partijen, waaronder de overheden, door ons enthousiasme en doorzettingsvermogen mee te krijgen.
landschap
Een landschap, zeker hier in Nederland, is het resultaat van de manier waarop bewoners in een bepaald gebied, de natuur in dat gebied door de eeuwen heen naar hun hand hebben gezet om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Landschap, als resultante van de dynamische wisselwerking tussen bewoners (cultuur) enerzijds en natuur anderzijds, is ons centrale thema. Onze inzet is niet om de status quo - het landschap zoals het nu is - te behouden. Het gaat ons om ‘behoud door ontwikkeling’, om een vitale streek met een landschap waaraan de historie van de streek (hier en daar) nog goed valt af te lezen. De kwaliteit van het huidige landschap vormt daarin onze stimulans.
Als mensen het landschap waarin ze leven leren zien en begrijpen, zullen ze het eerder waarderen, koesteren en verzorgen, en als ‘ambassadeurs’ fungeren voor de eigen streek. Al onze projecten draaien om dat uitgangspunt. Neem het Koningspad XL - wandelgids en Route App; de Verhalen uit de Streek, die ook gepubliceerd worden in de lokale krant de SA; de Filmvoorstelling over het Beekdal Koningsdiep, die we met Filmhûs De Gerdyk hebben georganiseerd; Een Warm Welkom in Akkrum en onze Cursus Landschapslezen... Want wat is dat eigenlijk ‘landschap’? En wat is de relatie tussen landschap en natuur? De cursus bestond uit een combinatie van 8 inleidingen, verzorgd door deskundigen, en 4 veldexcursies. Centraal stond telkens de kunst van het landschapslezen: het leren zien van de structuur en de details van het landschap.
samenwerking
Met een doel als dat van ons, draait het om samenwerking. Samenwerking met bewoners, ondernemers, overheden, organisaties etc. In onze projecten doen natuurliefhebbers mee, kenners op het gebied van bouw- en landschapshistorie, gepensioneerde archeologen, kunstenaars, theaterdieren, muzikanten, recreatieondernemers, boeren ... teveel om op te noemen.
Continuïteit in projecten, groot en klein, moet ervoor zorgen dat wij steeds weer een stap zetten in de realisering van ons lange termijn doel. We proberen daarbij aan te haken bij kansen die zich voordoen, zoals het momentum van LF2018 en het feit dat er gestart werd met de Uitvoering van de Veenweidevisie en dat twee, door de provincie gekozen Kansrijke Gebieden zich in het Beekdal Koningsdiep | Boarn bevinden.
Het creëren van een platform waarbinnen bewoners kunnen participeren in zinvolle en inspirerende samenwerkingsprojecten én het versterken van het profiel en de ontwikkelingskansen van de streek in z’n algemeenheid, daar zet onze Stichting op in. Samen met hen – met de mensen in de streek – willen we iets in beweging krijgen, bereiken. Vitaliteit en kwaliteit, maar ook trots. Trots op de eigen streek en wat we met elkaar voor elkaar kunnen krijgen.